Op deze pagina vindt u een selectie van de projecten, die we de afgelopen jaren, soms in een vorig werkverband, hebben uitgevoerd. De projecten geven een aardig beeld van onze expertise en werkwijze.
De projectenlijst is tamelijk omvangrijk. U kunt snel doorklikken naar onderstaande thema’s:
– Biodiversiteit, ecosysteemdiensten en natuurlijk kapitaal
– Natuur
– Klimaat en energie
– Landbouw en landelijk gebied
– Milieu en duurzame ontwikkeling
– Gebiedsgericht werken
– Beleid
– Procesbegeleiding en organisatie
– Evaluaties, haalbaarheidsonderzoeken en verkenningen
– Kennis- en informatiemanagement
Biodiversiteit, ecosysteemdiensten en natuurlijk kapitaal
Strategie en aanpak ‘Ernstig bedreigde hogere planten in Noord-Brabant’
De subsidieregeling Biodiversiteit en Leefgebieden is een belangrijk instrument voor de provincie Noord-Brabant om de provinciale biodiversiteitsdoelstellingen te realiseren. In de komende jaren wil de provincie een impuls geven aan het behoud van de ernstig bedreigde hogere planten in de provincie. Daarbij kiest de provincie voor een habitatgerichte strategie en aanpak, met aanvullend soortgerichte maatregelen. In opdracht van de provincie heeft Bureau ZET, samen met partijen in het werkveld, de gewenste strategie en aanpak concreet uitgewerkt tot een kader dat richting geeft bij de ontwikkeling van projectvoorstellen/plannen van aanpak door subsidie-aanvragers en de toetsing daarvan door subsidiemedewerkers. Tevens heeft een door Bureau ZET georganiseerd werkatelier bijgedragen aan onderlinge kennisuitwisseling en samenwerking tussen partijen bij herstel en behoud van de bedreigde hogere planten. (Provincie Noord-Brabant, 2020)
RWS – Brochure ‘Inspiratie voor natuurlijk kapitaal’
In een brochure wil RWS op een laagdrempelige manier laten zien welke mogelijkheden er zijn om duurzaamheid /natuurlijk kapitaal een plek te geven binnen de netwerken van RWS. De brochure bevat veel voorbeelden en mogelijkheden uit de praktijk van RWS. De brochure moet inspiratie bieden en uitnodigen tot een gesprek over de mogelijkheden. Bureau ZET ondersteunde adviesbureau CREM bij het beschrijven van de voorbeelden. De publicatie is hier te bekijken. (CREM, 2019)
Expertmeetings indicatoren Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij
Om de resultaten van de inzet van boeren op biodiversiteit meetbaar te maken is door WNF, Rabobank en FrieslandCampina het initiatief genomen voor ontwikkeling van de zogenaamde ‘Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij’. De basis van de monitor wordt gevormd door zeven kritische prestatie indicatoren (KPI’s) die tezamen iets zeggen over de integrale prestatie op biodiversiteit. Het gaat bijvoorbeeld om het percentage kruidenrijk grasland, de stikstofhuishouding, verzorging van landschapselementen en het percentage eiwit van eigen land. Wageningen Environmental Research (WEnR) en het Louis Bolk Instituut werken de indicatoren concreet uit. Op verzoek van WEnR organiseerde en faciliteerde Bureau ZET twee expertmeetings, waarin deskundigen van verschillende vakdisciplines de selectie, omschrijving en kwantificering van de KPI’s van commentaar voorzagen. (2018)
Boek ‘Bloeiende natuur in Noord-Brabant. 15 jaar natuurherstel in beeld.’
In samenwerking met de provincie Noord-Brabant en met medewerking van vele tientallen auteurs, fotografen en vormgevers heeft Bureau ZET zorg gedragen voor de totstandkoming van een boek over 15 jaar Brabants biodiversiteitbeleid. Het boek geeft een indrukwekkend overzicht van de inspanningen en resultaten van het Brabantse soorten- en leefgebiedenbeleid. De publicatie is tijdens het Symposium Biodiversiteit en Leefgebieden op 16 november 2018 door gedeputeerde Johan van den Hout aangeboden aan vertegenwoordigers van natuurbeherende organisaties en Soortenbescherming Nederland. Foto met dank aan de Zoogdiervereniging. (2018)
Onderzoek en Toekomstverkenning Ecologische Verbindingszones
Het (laten) aanleggen, inrichten en beheren van ecologische verbindingszones (EVZ’s) tussen (versnipperde) natuurgebieden is één van de manieren waarop provincies al enkele decennia aan behoud van biodiversiteit werken. Sinds de decentralisatie van het natuurbeleid en de inwerkingtreding van de Wet natuurbescherming (Wnb) zijn provincies ook beleidsmatig en juridisch verantwoordelijk geworden voor het behoud van bedreigde biodiversiteit. EVZ’s kunnen daaraan bijdragen. Reden voor de provincie Noord-Brabant om de EVZ-opgave conform de Wet natuurbescherming in beeld te laten brengen. Het omvangrijke onderzoek is uitgevoerd door Bureau ZET in nauwe samenwerking met Sovon. Het onderzoek resulteerde in verschillende onderzoeksproducten: overzicht van doelsoorten voor EVZ’s conform Wnb, hiervoor te realiseren EVZ’s en corridors op kaart, de EVZ-opgave naar lengte, breedte en oppervlakte, EVZ-typen en inrichtingseisen per EVZ-traject, en EVZ-beheercriteria. Tenslotte heeft het onderzoek in beeld gebracht welke overige belangen spelen bij de realisatie van EVZ’s en wordt gepleit voor een integrale benadering van de EVZ-opgave vanwege de vele functies die EVZ’s in het landschap vervullen, ook naast het voldoen aan de Wet natuurbescherming. (2017-2018)
Werken aan InfraNatuur – Voorbeelden uit de praktijk van Rijkswaterstaat
In opdracht van Rijkswaterstaat verzamelde en beschreef Bureau ZET voorbeelden die laten zien hoe Rijkswaterstaat werkt met en aan de biodiversiteit op het eigen areaal: natuur in de bermen, uiterwaarden, oevers, dijken en kustzones. Dat is niet alleen goed voor de natuur zelf, maar vaak ook voor typische RWS-doelen als veiligheid en leefbaarheid. Het verbeteren van biodiversiteit is ook goede smeerolie voor samenwerking met partners en draagt bij aan draagvlak voor infrastructurele projecten. Investeren in behoud en ontwikkeling van biodiversiteit hoeft niet (altijd) duurder te zijn, bijvoorbeeld wanneer natuur ingezet wordt om golven te breken, zodat volstaan kan worden met minder hoge/zware dijken, of wanneer insectenvriendelijk bermbeheer leidt tot een efficiëntere inzet van machines en menskracht.
Aan de publicatie ging een verkenning vooraf naar de doelgroepen binnen en buiten RWS, hun behoeften en praktijkervaringen, uitmondend in een advies over het te ontwikkelen inspiratieproduct. De voorbeelden zijn gepubliceerd als ‘wiki’ op het intranet van RWS en in iets beperktere vorm als publicatie op diverse websites. Zie ook Werken aan InfraNatuur – Voorbeelden uit de praktijk van RWS. (2017-2019)
Strategieontwikkeling Verzilvering ecosysteemdiensten van bos en natuur
De Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren (VBNE) is een samenwerkingsverband van de belangrijkste bos- en natuurterreineigenaren in Nederland. Eén van de doelen in het VBNE-Werkplan 2017 is: “bos- en natuurterreineigenaren beschikken over een brede financieringsbasis voor hun beheer”. De VBNE denkt daarbij vooral aan het benutten van de kansen die ecosysteemdiensten van bos en natuur bieden en wil een strategie ontwikkelen om op termijn één of enkele ecosysteemdiensten te verzilveren voor het bos- en natuurbeheer. Bureau ZET werd gevraagd om twee werkgroepen van VBNE-leden te begeleiden en inhoudelijk te adviseren. Resultaat is een strategiedocument met de keuze voor de meest kansrijke ecosysteemdienst, de mogelijke verzilveringsmechanismen en de stappen die gezet moeten worden om tot implementatie te komen. (2017-2018)
Stakeholderbijeenkomst MKBA Ganzenpopulaties
Wageningen Environmental Research voerde in opdracht van Ministerie van EZ/BIJ12 een maatschappelijke kosten/baten-analyse (MKBA) uit waarin op evenwichtige wijze aandacht wordt geschonken aan de kosten en baten die de aanwezigheid van ganzenpopulaties met zich meebrengt in de provincie Friesland. De resultaten van de MKBA zijn input voor de ontwikkeling en uitvoering van het beleid gericht op beheersing van de ganzenpopulaties en de door ganzen veroorzaakte schade. Bureau ZET werd gevraagd een bijeenkomst met stakeholders voor te bereiden, te organiseren en voor te zitten. Het doel van de bijeenkomst is om met de belangrijkste stakeholders en de provincie Friesland de potentiële kosten- en batenposten vast te stellen. Stakeholders zijn terreinbeheerders, boeren, jagers, overheden en recreatie- en horeca ondernemers. (2016-2017)
Biodiversiteit op bedrijventerreinen
Al geruime tijd wordt geprobeerd biodiversiteit op bedrijventerreinen te versterken. Om verschillende redenen is dat in de praktijk niet altijd eenvoudig. Toch worden recent op meerdere bedrijventerreinen in Nederland kansrijke initiatieven genomen om de biodiversiteit te versterken. Een beter overzicht van deze initiatieven kan andere bedrijven inspireren om ook aan de slag te gaan. RVO.nl (programma DuurzaamDoor) heeft Bureau ZET gevraagd voor het opstellen van een enthousiasmerend artikel over biodiversiteit op bedrijventerreinen. Doelgroepen van het artikel zijn parkmanagers, bedrijven, gemeenten en NGO’s. Door aansprekende praktijkvoorbeelden en door het beschrijven van een methode voor werken aan biodiversiteit op bedrijventerreinen, draagt het artikel de boodschap uit: het kan wel! (RVO, 2016)
Zeewier als natuurlijk kapitaal
Voor het programma Natuurlijk Kapitaal Nederland (NKN) onderzoekt het LEI welke ecosysteemdiensten geleverd worden door de teelt van zeewier en hoe de waarde hiervan verzilverd zou kunnen worden via de markt. Het doel van deze studie is: inzichtelijk maken van de mogelijkheden en barrières om, met gebruik van het concept Natuurlijk Kapitaal, ecologisch en economisch verantwoord zeewier te telen. De teelt van zeewier wordt bekeken in de context van bestaande en nieuwe zeewierketens. Het LEI heeft Bureau ZET gevraagd om het onderzoek procesmatig te begeleiden: voorbereiding, organisatie en verslaglegging van verschillende workshops. (LEI, 2015)
Platform BES – Biodiversiteit en Energieke Samenleving
Het Platform BES is een plek waar uitwisseling plaatsvindt rond strategische vragen en praktische uitdagingen van provincies op het gebied van biodiversiteit en de energieke samenleving. Een platform voor verrijking en verdieping, waar de deelnemende provincies elkaar inspireren en waar zij van elkaar, en in voorkomende gevallen van externe partijen, leren. Daarnaast wil het platform bijdragen aan interprovinciale netwerkontwikkeling op zijn werkterrein en aan de ontsluiting van dit netwerk voor medewerkers van provincies. Het ontwikkelen van een natuur- en biodiversiteitbenadering die aansluit op de maatschappelijke dynamiek, is een leerproces waarin provincies zoeken naar goede voorbeelden, bruikbare benaderingen, doeltreffende instrumenten en een effectieve invulling van de eigen rol. Het platform is een initiatief van Bureau ZET. Er zijn gedurende een periode van vier jaar twee series van vijf bijeenkomsten georganiseerd over uiteenlopende onderwerpen als biodiversiteit en bedrijven, biodiversiteit en gezondheid, provinciale strategieën en sturingsmechanismen, coalitievorming, netwerkend werken en financiering van natuurbeleid. (2013 – 2016)
Workshop ‘Natuurlijk kapitaal/Ecosysteemdiensten in de Balans van de Leefomgeving’
Bureau ZET ondersteunde Alterra bij de praktische organisatie, het voorzitten en begeleiden van een workshop ‘Natuurlijk kapitaal/Ecosysteemdiensten in de Balans van de Leefomgeving 2014’ met vertegenwoordigers van overheid, bedrijfsleven en terreinbeherende organisaties. Tijdens de workshop maakten de betrokken partijen de balans van het inventariserende onderzoek op. Ook hebben de deelnemers het schrijversteam van bouwstenen en ideeën voorzien om het thema in de Balans van de Leefomgeving 2014 goed voor het voetlicht te brengen. Ten slotte zijn handelingsperspectieven benoemd voor het concretiseren van het complexe en veelomvattende maar ook veelbelovende duurzaamheidsconcept van de ecosysteemdiensten. (2013)
Provinciaal profijt van biodiversiteit
In opdracht van het Interprovinciaal Overleg (IPO) voerde Bureau ZET het communicatieproject ‘Provinciaal Profijt van Biodiversiteit’ uit. Het project laat zien dat werken met en investeren in functionele biodiversiteit bijdraagt aan het realiseren van provinciale beleidsdoelen op de terreinen van milieu, water, landelijk gebied, economie, ruimte en natuur. Groene meerwaarde is te bereiken door het combineren van gebruik, natuur- en nutsfuncties waardoor de basis ontstaat voor financiering. Het middenbestuur speelt hier een stuwende rol in. De provincie kan faciliteren in de zin van kennis delen, mensen en instellingen bij elkaar brengen en aangepaste regelgeving voor specifieke opgaven uitwerkenMet inspirerende voorbeelden en interactieve bijeenkomsten in verschillende provincies werkten we aan het identificeren en verzilveren van kansen voor biodiversiteit én voor provincies. Het resultaat is onder anderen de brochure ‘Provinciaal profijt van biodiversiteit’. Klik Provinciaal Profijt van Biodiversiteit voor de brochure. (2011-2012)
Communiceren over Biodiversiteit
In samenwerking met adviesbureau CREM en Gazpetti Graphics ontwikkelden en realiseerden wij een digitale handreiking biodiversiteitcommunicatie voor professionals. Klik hier voor de handreiking. (2010)
Gemeentelijke ambassadeurssoorten voor biodiversiteit
Ambassadeursoorten voor biodiversiteit zijn een heel eenvoudige manier om lokale participatie en betrokkenheid rond natuur, milieu en duurzame ontwikkeling te bevorderen. Ambassadeursoorten voor biodiversiteit zijn soorten die als spreekbuis voor biodiversiteit en het belang daarvan kunnen fungeren. Er worden diverse andere benamingen gebruikt voor min of meer hetzelfde: gidssoort, indicatorsoort, etc. Met ambassadeursoorten voor biodiversiteit kan bijvoorbeeld aandacht gevraagd worden voor: 1) Het belang van biodiversiteit en de waarde van biodiversiteit voor de gemeente en haar inwoners, 2) Het unieke karakter van de eigen gemeente en 3) Het concrete belang van duurzaam handelen voor de eigen omgeving. Op de website www.ambassadeursoorten.nl hebben wij kennis, handreikingen en instrumenten gebundeld waar vooral gemeenten, maar ook waterschappen en provincies gebruik van kunnen maken. (2010)
Natuur
Recreatiezonering Veluwe
De recreatiedruk op de Veluwe is de laatste decennia toegenomen. Dit heeft negatieve effecten op de natuurkwaliteit en op de beleving van de Veluwe door recreanten. Natuur en recreatie moeten beter in balans worden gebracht. Gebiedspartijen willen gezamenlijk komen tot een gebiedsdekkende zonering om ruimte te geven aan natuur op de Veluwe, en daarmee ook aan nieuwe economische ontwikkelingen, en om een betere beleving te kunnen bieden aan recreanten. Provincie, terreineigenaren en gemeenten zijn hiervoor de samenwerking aangegaan. In de eerste fase van het project begeleidde Bureau ZET de terreineigenaren en gemeenten om samen tot een recreatiezoneringskaart en -plan voor Natura 2000-gebied Veluwe te komen. Hierbij hoorde ook het samen met de partners opstellen van een samenhangend programma van onderzoeks- en uitvoeringsmaatregelen waarmee de recreatiezonering in de praktijk gerealiseerd kan worden. Sinds medio 2022 ondersteunen we de uitvoering van het recreatiezoneringsprogramma. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om het realiseren van extra toezicht en handhaving en het komen tot een gezamenlijk toetsingskader voor evenementen. (provincie Gelderland, 2019-2023)
Actualisatie Natura 2000-beheerplan Markiezaat
Het Markiezaat is een gevarieerd en waardevol natuurgebied ten zuidwesten van Bergen op Zoom in de provincie Noord-Brabant. Het gebied is in 2010 aangewezen als Natura 2000-gebied voor 22 vogelsoorten. In 2014 is het eerste Natura 2000-beheerplan vastgesteld. Een nadien uitgevoerde watersysteemanalyse heeft nieuwe kennis en inzichten in te treffen maatregelen opgeleverd voor het bereiken van de instandhoudingsdoelen voor de vogelsoorten. Om die reden en in verband met het verstrijken van de looptijd van zes jaar is het gewenst om het beheerplan grondig te actualiseren. Bureau ZET begeleidt het proces en is penvoerder van het Beheerplan fase 2 en de daarbij horende Uitvoeringsovereenkomst. Provincie Noord-Brabant (2020-2021)
Hoe verder met Natura 2000-gebieden na de PAS?
In 2019 werd het landelijke Programma Aanpak Stikstof (tussentijds) beëindigd. BIJ12 vroeg Bureau ZET om een notitie op te stellen om bestuurders te informeren over de wijze waarop het werken aan natuuropgaven (met name Natura 200) was geregeld tijdens het PAS en hoe deze kunnen worden opgepakt nu het PAS er niet meer is. Voor de notitie haalde Bureau ZET input op bij provinciale deskundigen. Conclusie was dat er inhoudelijk en in het tempo van de uitvoering van Natura 2000 weinig verandert. Vanuit economisch perspectief wordt het werken aan de Natura 2000-opgave wel urgenter: zonder het PAS is er minder ruimte voor vergunningverlening aan activiteiten met mogelijke negatieve effecten op natuur, omdat niet vooruitgelopen kan worden op natuurherstel. (BIJ12, 2019)
Evaluatie en toekomstvisie Natura 2000-gebieden Natuurmonumenten
Evaluatiesessies met alle 22 beheereenheden van Natuurmonumenten, gericht op evaluatie van verrichte herstelmaatregelen uit de eerste PAS-periode en interactieve ontwikkeling van een toekomstvisie en maatregelen voor robuuste Natura 2000-gebieden in de komende periode. Op basis van de resultaten van de 22 sessies zijn de hoofdlijnen in een notitie opgetekend: in de 1e PAS-periode is veel herstelwerk verricht, maar ook in de 2e PAS-periode blijven herstelmaatregelen noodzakelijk en er zijn zorgen over de aanpak van de bronnen van stikstofverspreiding. Belangrijke onderwerpen voor toekomstig en robuust natuurherstel zijn het gebiedsoverstijgend werken op grotere landschapsschaal, samenwerking tussen partners (gemeenten, waterschappen, etc.), hydrologisch herstel, een duurzame strategie voor bossen en een goede omgang met de juridische aspecten van natuurherstel (Natuurmonumenten, 2019)
Analyse voortgang uitvoering herstelmaatregelen Programma Aanpak Stikstof
In opdracht van BIJ12 en IPO verzorgde Bureau ZET een kwalitatieve analyse van de voortgang van de uitvoering van herstelmaatregelen in het kader van het landelijke Programma Aanpak Stikstof. Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) is een belangrijk programma voor behoud en herstel van de Nederlandse natuur. Doel van de analyse is een kwalitatief beeld te krijgen bij de cijfers over voortgang die reeds beschikbaar zijn in de landelijke PAS-monitoring en rapportages, zodat provincies op basis daarvan – met een completer beeld – het gesprek over de voortgang kunnen voeren met bestuurlijke en uitvoerende partners. Het onderzoek schetst een overall beeld van de voortgang (ligt de uitvoering op koers?), de factoren die bepalend zijn voor het tempo in de uitvoering, knelpunten die optreden en de wijze waarop daarmee wordt omgegaan. Ook worden leerpunten en aanbevelingen voor het vervolg van het programma benoemd. (2018)
Soortenherstelprogramma Natura 2000 Veluwe
De provincie Gelderland staat samen met de terreineigenaren voor de opgave om Natura 2000-doelstellingen te halen. Het beheerplan voor het Natura 2000-gebied Veluwe geeft volgens uitspraken van de Raad van State nog onvoldoende concreet aan op welke wijze de instandhoudingsdoelen zeven vogelrichtlijnsoorten kunnen worden bereikt. Om deze reden heeft de Provincie Gelderland een consortium van Sovon, Stichting Bargerveen, Bureau ZET en Bosgroep Midden-Nederland gevraagd een soortenherstelprogramma met concrete maatregelen op te stellen voor de periode 2018-2023. Vraag is ook om draagvlak en mede-eigenaarschap bij betrokken partijen te creëren zodat de noodzakelijke maatregelen in de komende zes jaar uitgevoerd kunnen worden. De rol van Bureau ZET is vooral gericht op het ontwikkelen en begeleiden van het proces van de totstandkoming van het soortenherstelprogramma en de communicatie met gebiedspartijen. (2018-2019)
Rapportages Programma Aanpak Stikstof (PAS)
Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) is een belangrijk programma voor behoud en herstel van de Nederlandse natuur. Jaarlijks vindt monitoring van het PAS plaats om de voortgang en de effecten van het programma in beeld te brengen. Bureau ZET begeleidde in het eerste monitoringsjaar (2016) het rapportageproces en schreef mee aan de Landelijke PAS Monitoringsrapportage Natuur, de 118 Gebiedsrapportages en de Integrale monitoringsrapportage, die de vorm kreeg van een publieksbrochure. Klik hier voor de PAS-monitoringsrapportages. (BIJ12, 2016-2017)
Evaluatie Biodiversiteit en Leefgebieden Brabant
De provincie Noord-Brabant heeft een ambitieus beleid voor behoud van bedreigde en kwetsbare soorten in Brabant. Sinds enige tijd wordt dit beleid uitgevoerd met de leefgebiedenbenadering. Deze benadering is gericht op (water)systeemherstel van de belangrijkste leefgebieden van de Rode Lijst-soorten. Bureau ZET voert in 2015 en 2016 in samenwerking met Sovon en andere PGO’s een evaluatie uit van het lopende Uitvoeringsprogramma Biodiversiteit en Leefgebieden 2013-2022. In de evaluatie blikken we terug op wat bereikt is. De evaluatie is echter vooral gericht op de vraag of met de huidige uitwerking van het leefgebiedenbeleid en de beschikbare middelen behoud van de karakteristieke Brabantse biodiversiteit verzekerd is voor de toekomst. (2015-2016)
Voortgangsmonitoring herstelmaatregelen PAS
In het kader van de Programmatische Aanpak Stikstof wordt in de PAS-gebieden een pakket van ecologische herstelmaatregelen uitgevoerd om de effecten van stikstof op natuur te verminderen. Het gaat om meer dan 2000 maatregelen in 118 gebieden. De monitoring van de voortgang van de uitvoering van natuurherstelmaatregelen maakt deel uit van het totale bouwwerk van monitoring dat is gekoppeld aan de PAS. Met de monitoring en rapportage in het kader van de PAS wordt gevolgd of de stikstofdepositie en de kwaliteit van de voor stikstof gevoelige habitattypen en leefgebieden van soorten zich ontwikkelen in overeenstemming met de aannames die ten grondslag liggen aan het programma en of de uitvoering van maatregelen verloopt zoals in het programma is vastgelegd. In opdracht van het PAS-bureau van BIJ12 bracht Bureau ZET samen met PAS-partijen in beeld welke informatie nodig is voor de monitoring. In samenwerking met het PAS-bureau en BIJ 12 NIB is vervolgens een systeem ontwikkeld voor de voortgangsmonitoring. (2015-2016)
Evaluatie Bedrijfseconomische onderdelen Standaardkostprijzenstelsel voor SNL-beheer
In opdracht van BIJ12 voert Bureau ZET een onderzoek uit naar enkele bedrijfseconomische onderdelen van het standaardkostprijzenstelsel voor beheer van natuur en landschap dat de basis vormt voor de SNL-beheervergoedingen. Het onderzoek richt zich op het actualiseren van drie onderdelen van het stelsel: de indirecte kosten, de vaartoeslag en de opbrengsten uit beheer zoals pacht en verkoop van hout. De resultaten van het onderzoek worden in 2016 door BIJ12 geïmplementeerd en werken vanaf 2017 door in de hoogte van de SNL-beheervergoedingen. Beheervergoedingen gebaseerd op correcte en actuele standaardkostprijzen zijn van groot belang voor beheerders, provincies en het behoud van kwalitatief goede natuur in Nederland. (BIJ12, 2015)
Toetsing Provinciale Natuurbeheerplannen
Het IPO heeft Alterra gevraagd de ontwerp-Natuurbeheerplannen van de provincies te toetsen op internationaal bereik van natuurdoelen door middel van agrarisch natuurbeheer. Bureau ZET verzorgt op verzoek van Alterra twee workshops met de provincies, het IPO en enkele natuurorganisaties. Ten eerste om de te hanteren toetsingsmethode aan te scherpen en ten tweede om de voorlopige resultaten van de toets te bespreken. Tevens peilt Bureau ZET het draagvlak bij de agrarische natuurbeheercollectieven: bieden de natuurbeheerplannen voldoende basis voor het indienen van een gebiedsaanvraag? (Alterra 2015)
Evaluatief vooronderzoek standaardkostprijzen natuur- en landschapsbeheer
In opdracht van BIJ12 voert Bureau ZET een evaluatie uit van het SKP-stelsel (standaardkostprijzen-stelsel) voor het beheer van natuur en landschapselementen. De standaardkostprijzen zijn bedoeld om te zorgen voor een objectieve basis onder de beheervergoedingen (SNL-subsidies) die de beherende organisaties en particulieren ontvangen. Het stelsel wordt eens per vijf jaar geëvalueerd. Eerdere evaluaties zijn uitgevoerd door de Commissie Verheijen en de Commissie Brabers. Het huidige evaluatieve vooronderzoek resulteert in een werkagenda voor de verbetering van het stelsel en omvat de eerste fase van een tweejarig evaluatie- en herzieningstraject in 2014-2016. (2014-2015)
Organisatie jubileum symposium OBN ‘Kennis maken voor Natuurkwaliteit’
In 2014 bestaat het OBN-kennisnetwerk (Ontwikkeling en Beheer Natuurkwaliteit) 25 jaar: een goed moment om terug te blikken op de bijdrage van een kwart eeuw OBN aan natuurherstel en -beheer in Nederland. Het is óók een goed moment om samen met de bestaande en nieuwe partners vooruit te kijken naar de actuele (beleids)opgaven rond natuurkwaliteit en de rol die kennis daarin kan spelen. Dit gebeurt tijdens een symposium op 26 juni 2014 waarin ‘kennis maken’ en ‘kennismaken’ voor natuurkwaliteit centraal staan. Het symposium bestaat uit een plenair gedeelte (met onder andere staatssecretaris Sharon Dijksma, Bosschap-voorzitter Ed Nijpels en gedeputeerde Jan Jacob van Dijk), inhoudelijke parallelsessies en een informatiemarkt. Bureau ZET werkt mee aan de inhoud van het symposium en ondersteunt bij de praktische organisatie. Meer informatie over het symposium en aanmelden: www.natuurkennis.nl (2014)
Kerngebieden Weidevogels
Het is 2 voor 12 voor de voor Nederland zo kenmerkende weidevogels. Een effectieve en efficiënte inzet van de beschikbare middelen vereist dat Rijk en provincies het beleid gaan concentreren op de echt goede kerngebieden. Een consortium onder leiding van Alterra, waarvan wij deel uitmaken, heeft deze kerngebiedenbenadering uitgewerkt. Onze rol is gericht op de communicatie en kennisverspreiding naar de doelgroep (Rijk en provincies). Klik Op naar kerngebieden voor weidevogels in Nederland voor het eindrapport. (2011-2012)
Beleidsanalyse natuur en landschap
De provincie Gelderland werkt aan een integrale omgevingsvisie. Hierbij hanteert de provincie het uitgangspunt van cocreatie. Ook kwaliteiten en opgaven op het gebied van natuur en landschap moeten een plek krijgen in de nieuwe integrale omgevingsvisie. De vraag is met welk beleid en instrumentarium dat het beste kan in aansluiting op de nieuwe filosofie van zelforganiserend vermogen in de regio’s, van integrale gebiedsgerichte aanpak en uitnodigingsplanologie. Om hierop zicht te krijgen vroeg de provincie Gelderland aan Bureau ZET een snelle inventarisatie, analyse en evaluatie uit te voeren van de elementen die gezamenlijk het huidige beleid en instrumentarium op het gebied van natuur en landschap vormen. Naast deskresearch organiseerden wij hiervoor workshops op strategisch en uitvoeringsniveau met (ervarings)deskundigen. Resultaat van dit project is een overzicht van bestaand beleid en instrumentarium met invloed op natuur en landschap, de samenhang tussen de elementen en hun bijdrage aan doelbereik. Ook zijn ontwikkelopgaven voor nieuw instrumentarium geformuleerd, aansluitend op de filosofie van cocreatie en uitnodigingsplanologie. (2012)
Natuur en Gezondheid
In samenwerking met NIVEL en Van Zon Advies hebben we voor het ministerie van LNV de relatie tussen natuur en gezondheid onderzocht (2009). Naast een eindadvies met aanbevelingen waren deelproducten een overzicht van literatuur en praktijkvoorbeelden en een netwerk- en actorenanalyse. U kunt hier het advies en enkele bijlagen downloaden:
– Eindadvies Natuur op Recept.
– Bijlage 1 State of the art Literatuur.
– Bijlage 2 Praktijkvoorbeelden Natuur en Gezondheid.
– Bijlage 3 Netwerk- en actorenanalyse Gezondheidszorg.
Klimaat en energie
Evaluatie ASN Groenprojectenfonds
In opdracht van ASN Impact Investors, de beheerder van het Groenprojectenfonds, voerde Bureau ZET een evaluatie van het fonds uit. Het Groenprojectenfonds bestaat sinds 1995 en was het eerste Nederlandse ‘groene’ beleggingsfonds. Het fonds heeft de bevordering van duurzame energieopwekking tot doel. ASN Impact Investors wil inzicht in de met het fonds bereikte resultaten en de impact van het fonds en leren uit de werkwijze die door het fonds gevolgd is. (ASN Impact Investors, 2023)
Gespreksleiding Bijeenkomst ‘Tilburg Koel’
In en om Tilburg zijn veel partijen bezig met projecten op het gebied van klimaatadaptatie. Bureau ZET leverde de gespreksleider voor een bijeenkomst waarin de partijen ervaringen uitwisselden en meer verbinding zochten met elkaar en met de gemeente Tilburg. (gemeente Tilburg, 2019)
Bijeenkomst over CO2-compensatie
Bureau ZET ondersteunde de provincie Noord-Brabant bij de inhoudelijke organisatie van een innovatiebijeenkomst over het onderwerp vrijwillige CO2-compensatie in Brabantse bodem en bomen en verzorgde de gespreksleiding. Door het organisch stofgehalte van de agrarische bodem te verhogen of door het aanplanten van bomen kan CO2-compensatie in eigen omgeving een bijdrage leveren aan een mooier landschap, meer biodiversiteit en een gezondere leefomgeving. (provincie Noord-Brabant, 2019)
Energielandschappen in de gemeente Utrechtse Heuvelrug
De gemeente Utrechtse Heuvelrug wil in 2035 energieneutraal zijn. Om deze ambitie te realiseren is nog een forse impuls nodig in het zelf opwekken van duurzame energie. Bureau ZET ontwikkelde en begeleidde voor de gemeente een proces waarin we samen met inwoners en andere stakeholders en met medeneming van politiek en bestuur kwamen tot een afwegings- en toetsingskader voor de opwekking van duurzame energie. In het participatieproces en in het afwegingskader legden we nadrukkelijk de koppeling met de kenmerkende landschappen in de gemeente Utrechtse Heuvelrug. De resultaten uit het proces moesten niet alleen bruikbaar zijn voor lokale afweging en processen, maar ook ingebracht worden in de samenwerking in de RES-regio U16 (2019-2020)
Brochure ‘Zonneparken en Natuur’
In opdracht van Rijkswaterstaat maakte Bureau ZET een brochure over de combinatie van grondgebonden zonneparken met natuur, in samenspraak met de partners van het Nationaal Consortium Zon in Landschap & Landbouw. Hoe kom je tot een balans tussen economisch voldoende rendabele zonneparken en kansen voor de natuur op hetzelfde terrein? Wat is een optimale verdeling tussen door zonnepanelen bedekt en open terrein? Kan een zonnepark een buffer vormen tussen (kwetsbare) natuur en agrarisch gebied omdat er geen meststoffen worden gebruikt en het grondwaterpeil omhoog kan? De brochure is opgesteld met de focus op velden en lijnvormige elementen zoals bermen en dijken.
Deze brochure is gebaseerd op actueel onderzoek en bedoeld voor projectontwikkelaars, voor projectteams die in eigen beheer zonneparken ontwikkelen, voor energie- en duurzaamheidscoördinatoren van bedrijven en overheden, voor grondeigenaren en voor gemeenten en provincies die beleidsmatig en als bevoegd gezag betrokken zijn bij de locatiekeuze en ontwikkeling van zonneparken. Zie link naar de brochure. (2018)
Overzicht en raming klimaat- en energiemaatregelen
Bureau ZET ondersteunde de gemeente Utrechtse Heuvelrug bij de totstandkoming van een overzicht met potentiële klimaat- en energiemaatregelen met bijbehorende raming van kosten. Het overzicht is samengesteld op verzoek van de gemeenteraad om bij aanvang van de nieuwe raadsperiode (maart 2018) een beeld te hebben van de mogelijke maatregelen en de verwachte kosten en effecten op CO2-uitstoot van deze maatregelen. Met behulp van dat overzicht en een beschrijving van de context van het gemeentelijke klimaatbeleid kan de nieuwe Raad een afgewogen keuze maken voor effectieve en efficiënte maatregelen om de doelen te realiseren. Op basis van de maatregelinventarisatie is ook in beeld gebracht hoe de rollen van de gemeente de komende jaren gaan veranderen, onder andere als gevolg van de opgave om in 2050 ‘van het gas af te zijn’ en om in regioverband vorm te geven aan de energietransitie. (2017-2018)
Rekenkamer-onderzoek aanpak energiebeleid
In opdracht van de Rekenkamercommissie van de gemeente Deventer (RKC) hebben CREM en Bureau ZET een onderzoek uitgevoerd naar de aanpak van het energiebeleid in Deventer. De vraag was of de gevolgde aanpak van het beleid doeltreffend is en of verwacht mag worden dat de ambitieuze duurzaamheidsdoelstelling bereikt kan worden. Het onderzoek was gericht op terugblikken én vooruitkijken. Naast inzicht krijgen in de doeltreffendheid van de aanpak en in de ervaren succesfactoren en belemmeringen, ging het om het formuleren van aanbevelingen voor de toekomst. Stakeholders zoals bedrijven, maatschappelijke organisaties en mede-overheden werden hierbij nauw betrokken. (2017-2018)
Procesbegeleiding aanbesteding waterkrachtcentrale Oude IJssel
Het waterschap Rijn en IJssel wil de markt de gelegenheid bieden om bij de stuw in de Oude IJssel bij Doesburg energie op te wekken m.b.v. waterkracht. Aanvankelijk was het de bedoeling dat er een prijsvraag uitgeschreven zou worden, maar uiteindelijk is gekozen voor een aanbestedingsprocedure volgens de Best Value Procurement. Bureau ZET is gevraagd het proces te begeleiden om tot een aanbestedingsprocedure te komen en een kandidaat uitvoerder / exploitant te selecteren. Expertise van verschillende disciplines is in de aanbestedingsdocumenten bijeen gebracht. (2014-2015)
Zonnepanelen in velden en tuinen
De gemeente Utrechtse Heuvelrug ontvangt (aan)vragen van initiatiefnemers over opstellingen van zonnepanelen in de tuin en in velden. Om hierop goed en efficiënt te kunnen reageren wil de gemeente in goed overleg met maatschappelijke organisaties, bedrijven en bewoners komen tot algemene uitspraken (regelgeving en vergunningverlening) over de omgang met grondgebonden zonnepanelen. Het college heeft de intentie om grondgebonden zonnepanelen in de gemeente mogelijk te maken, omdat de klimaatambities vragen om het benutten van alle beschikbare opties. Tegelijkertijd wil de gemeente rekening houden met natuur, landschap, cultuurhistorie en economisch potentieel. Bureau ZET begeleidt het proces binnen de gemeentelijke organisatie en de dialoog met bewoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven om te komen tot concrete kaders en randvoorwaarden voor de plaatsing van zonnepaneel-installaties in het buitengebied en in tuinen. Het doel is om in januari 2014 een voorstel aan de gemeenteraad voor te leggen. (2013)
Evaluatie Klimaatbeleid 2009-2012 en onderzoek Klimaatbureau en MOED – gemeente Tilburg
De gemeente Tilburg heeft de ambitie om in 2045 klimaatneutraal en klimaatbestendig te zijn. Aan deze lange termijn ambitie is vorm gegeven met het eerste Tilburgse Klimaatprogramma 2009-2012. Samenwerking met uiteenlopende maatschappelijke partners staat centraal. Bureau ZET voerde een evaluatie uit om de geboekte resultaten in beeld te brengen op het gebied van energiebesparing en duurzame opwekking, aanpassing aan klimaatverandering, organisatie en mobilisatie van niet-overheidspartijen. In het verlengde van deze evaluatieopdracht is Bureau ZET gevraagd een evaluatief onderzoek uit te voeren naar het Tilburgse Klimaatbureau en de Midden-Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij voor Energie en Duurzaamheid (MOED) die beiden een belangrijke rol spelen in de uitvoering van het lokale en regionale klimaatbeleid. De evaluatie mondt uit in aanbevelingen voor de toekomstige inrichting, positionering en focus van MOED en Klimaatbureau. (2012 en 2013)
Werksessie Regionale Klimaataanpak Noord-Veluwe
De regio Noord-Veluwe en de acht gemeenten die deelnemen aan de regionale Klimaataanpak oriënteren zich op de periode na 2012, als de Subsidieregeling Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven (SLoK) is afgerond en er geen rijksmiddelen meer beschikbaar zijn. Bureau ZET heeft op verzoek van de regio een sessie voorbereid en begeleid waarin de toekomst is verkend: is er nog steeds de intentie om samen te werken, is daar een financiële basis voor, welke doelen zijn leidend en welke uitvoeringsprojecten zijn gewenst? Ter voorbereiding is met alle gemeenten gesproken en het resultaat van de sessie is in een notitie aan het portefeuillehouders-overleg gestuurd. Een opdracht van de regio Noord-Veluwe. (2012)
Energie in het buitengebied
Programmabureau Stichting Vernieuwing Gelderse Vallei/Heel de Heuvelrug werkt aan de uitvoering van het Actieplan Energie en Klimaat 2012 – 2015. Eén van de voorgestelde projecten uit dit plan is ‘Energie in het buitengebied’. Dit project heeft tot doel meer initiatieven voor duurzame energieopwekking te kunnen (laten) realiseren, doordat gemeentelijke medewerkers hiervoor over de juiste kennis, instrumenten en handvatten beschikken. Het gaat erom dat gemeenten klaar zijn voor duurzame energie-initiatieven en daaraan de ruimte bieden. Ook wordt gestreefd naar een gemeenschappelijke aanpak van de gemeenten in de regio’s Gelderse Vallei en de Utrechtse Heuvelrug voor duurzame energievoorziening in het buitengebied.
Bureau ZET bracht in beeld wat de gemeentelijke taken en rollen hierin zijn, welke vragen en behoeften er leven onder gemeenten en welke voorwaarden nodig zijn om initiatieven voor duurzame energie in het buitengebied tot realisatie te laten komen. (2012)
Landbouw en landelijk gebied
Procesbegeleiding vrijstellingsbesluit grondwateronttrekking Peelvenen
De provincies Noord-Brabant en Limburg hebben het Natura 2000-beheerplan Peelvenen aangepast door de vrijstelling in te trekken voor de vergunningsplicht voor grondwateronttrekking in de bufferzones voor beregening. Bureau ZET is gevraagd om het uitgebreide proces te begeleiden dat aan dit besluit voorafging: bijeenkomsten met agrariërs en andere betrokkenen over een nieuwe passende beoordeling door Deltares, communicatie over het besluit tot aanpassing, beantwoording ingediende zienswijzen, opstellen van een intentieovereenkomst voor een overgangsperiode, verzorgen van persberichten en toelichting op de website. (provincies Noord-Brabant en Limburg, 2021-2023)
Ondersteuning programma Duurzame Gronduitgifte Noord-Brabant
De provincie Noord-Brabant en 16 Brabantse partners voeren gezamenlijk een programma uit om duurzame gronduitgifte te stimuleren: verpachten van landbouwgrond onder voorwaarden die bijdragen aan een vitale bodem en biodiversiteit. Bureau ZET werkt sinds 2019 mee aan onderdelen van het programma: organisatie en presentatie van on- en offline bijeenkomsten voor een breed publiek, verslaglegging van leerbijeenkomsten van partnerorganisaties en ontwikkeling van een handreiking. (Provincie Noord-Brabant, 2019-2023)
Strategie Brabants Bodem
In het uitvoeringsprogramma Brabants Bodem werken verschillende partners samen aan het ontwikkelen van een nieuw (economisch) perspectief voor agrarisch ondernemers die bijdragen aan de kwaliteit van natuur en landschap. Halverwege de looptijd van het programma wilden de partners de balans opmaken en vooruitkijken: wat moet onze focus zijn en hoe kunnen we de impact van Brabants Bodem zo groot mogelijk maken? Bureau ZET hielp programmateam en bestuurders om samen een strategie uit te stippelen voor het vervolg van het programma Brabants Bodem. (Brabants Bodem, 2022)
Webinar Natuurinclusieve landbouw
Bureau ZET ondersteunde de provincie Noord-Brabant en het netwerk Goed Boeren bij de organisatie van het webinar ‘Natuurinclusieve landbouw: samen kom je verder – Ondernemen met perspectief’. We werkten mee aan het inhoudelijke programma en verzorgden de presentatie en moderatie. Meer dan 250 deelnemers hebben het webinar live gevolgd. Onder het motto dat je er als natuurinclusieve agrariër niet alleen voor staat, lieten partijen zien hoe zij natuurinclusieve ondernemers ondersteunen en de beweging versterken. Ook natuurinclusieve boeren kwamen aan het woord. Het verslag, de presentatie, de opnames van het webinar en de getoonde filmpjes zijn terug te vinden op deze website. (provincie Noord-Brabant, 2020)
Evaluatie Agenda Vitaal Platteland Utrecht
De provincie Utrecht voerde in de jaren 2007-2019 de Agenda Vitaal Platteland (AVP) uit, een omvangrijk uitvoerings- en investeringsprogramma dat alle thema’s omvat die buiten het stedelijk gebied spelen: natuur, landbouw, water, erfgoed, recreatie en vele andere. Kenmerkend voor de AVP is de sturingsfilosofie gericht op integrale uitvoering en gebiedsgericht samenwerken die een goed samenspel tussen de provinciale beleidsafdelingen, de provinciale uitvoeringsorganisatie en de uitvoeringsorganisaties in de gebieden vereist.
Bureau ZET is gevraagd om een onafhankelijke evaluatie van het AVP uit te voeren over de drie programmaperioden sinds 2007. De evaluatie had tot doel om doelbereik en doelmatigheid objectief in beeld te brengen en te onderzoeken in hoeverre de sturingsfilosofie, gebiedsindeling, governance, instrumentatie en samenwerking gewerkt hebben zoals beoogd was. Daarnaast moesten leerpunten en bouwstenen met het oog op de toekomstige programmering aan gedragen worden. Hiervoor zijn in online-sessies met een groot aantal intern en extern betrokkenen de evaluatieresultaten besproken en leerpunten benoemd. Ook hebben we toekomstige opgaven voor het landelijk gebied in beeld gebracht en aanbevelingen voor de toekomstige werkwijze gedaan. De evaluatie is terug te lezen via deze link (provincie Utrecht, 2020)
Regionale ambities vrijkomende agrarische bebouwing (VAB)
Bureau ZET ondersteunde de samenwerkende regio’s Amersfoort en Foodvalley bij het opstellen van een Ambitiedocument over de omgang met vrijkomende agrarische bebouwing (VAB). In het document worden de gezamenlijke ambities en koersen voor het landelijk gebied benoemd evenals de actuele opgaven en vraagstukken, én de oplossingsrichtingen voor de VAB-opgave. Leegstand van agrarische opstallen leidt tot verrommeling en geeft risico op illegaal gebruik en ondermijning. VAB vormt echter niet alleen een bedreiging. Indien goed aangepakt vormt VAB ook een kans om andere functies als bijvoorbeeld wonen, recreatie, energieopwekking en nieuwe economische ontwikkelingen een plek te geven in het buitengebied. (VAB-programma Amersfoort en Foodvalley, 2019)
Organisatie evenement ‘Flevolandbouw: waar het staat en waarheen het gaat’
Samen met de provincie Flevoland organiseerde Bureau ZET op 12 december 2018 het evenement ‘Flevolandbouw: waar het staat en waarheen het gaat’. Met lezingen en workshops werd het heden en de toekomst van de Flevolandse landbouwsector voor het voetlicht gebracht. In de avond konden bestuurders van gemeenten, provincie en landbouworganisaties tijdens een ‘walking dinner’ proeven dat de Flevolandbouw meerdere en innovatieve smaken kent. Bureau Zet verzorgde ook het voorzitterschap van het evenement. Een aftermovie van het evenement vindt u op https://www.youtube.com/watch?v=Ep8_LnU9Ong (Provincie Flevoland 2018)
Natuurinclusieve Landbouw in Noord-Brabant
Bureau ZET, HAS Den Bosch en het Louis Bolk Instituut werken samen met medewerkers van de provincie Noord-Brabant aan een bestuurlijke opdracht om in beeld te brengen welke stappen gezet kunnen worden om bij te dragen aan een opschaling van de beweging naar een natuurinclusieve landbouw. De verkenning start met het benoemen van de integrale doelen voor natuur, water, bodem, lucht, landschap. Vervolgens kijken we naar de mogelijke routes om die doelen te bereiken. De route natuurinclusieve landbouw werken we verder uit. Hoe ziet het krachtenveld eruit, wat zijn de praktijkervaringen van natuurinclusieve boeren, welk instrumentarium zet de provincie nu al in dat bijdraagt aan natuurinclusieve landbouw. En welke interventies zijn er nodig om de natuurinclusieve route meer vanzelfsprekend te maken? (2018)
Herijking functieveranderingsbeleid gemeente Ermelo
Bureau ZET voerde in 2015 met gebiedscoöperatie O-gen een evaluatie uit van het functieveranderingsbeleid van de gemeente Ermelo. Als vervolg hierop worden gebiedscoöperatie O-gen en Bureau ZET in 2017 gevraagd om, in interactie met belanghebbenden, het beleid te herijken. Aanpassingen in het beleid moeten bijdragen aan ruimte voor agrariërs, het opruimen van vrijgekomen agrarische bebouwing, aan landschappelijke kwaliteit en aan sociale en economische vitaliteit van het landelijk gebied. (2017-2018)
Advies Vrijkomende Agrarische Bebouwing (VAB)
Het thema Vrijkomende Agrarische Bebouwing (VAB) is onderdeel van de Agenda Vitaal Platteland van de provincie Utrecht. In 2016/2017 zijn de aard en omvang van het VAB vraagstuk in de provincie Utrecht in kaart gebracht, uitmondend in enkele aanbevelingen. De vervolgopgave was om tot concrete activiteiten voor de VAB-aanpak te komen in de deelgebieden. Gebiedscoöperatie O-gen ging hiermee aan de slag voor Gebiedscommissie Utrecht-Oost en vroeg Bureau ZET om deel uit te maken van het team. De werkzaamheden bestonden uit het houden van interviews, het begeleiden van een werksessie met de Gebiedsraad, een ledenraapleging en het opstellen van een advies met concrete ideeën voor het aanpakken van de VAB-opgave. (2017)
POP3-festival Flevoland
Samen met de provincie Flevoland organiseerde Bureau ZET een festival over POP3 (het derde Plattelandsontwikkelings Programma van de EU). Tijdens deze bijeenkomst werden op de landbouw gerichte subsidiemogelijkheden uit het programma 2014-2022 gepresenteerd. Het was een geslaagde bijeenkomst, waarbij de ruimte voor interactie en het leggen van contacten met potentiële partners voor projecten goed werd gebruikt. De sfeer en dynamiek van de dag komen goed tot uiting in het videoverslag dat van het POP3-festival is gemaakt: Bekijk de aftermovie. Naast informatie over de subsidiemogelijkheden werden de circa 250 deelnemers geïnspireerd door middel van presentaties, demonstraties van innovaties en praktijkvoorbeelden uit de Flevolandse agro-foodketen. (provincie Flevoland, 2016-2017)
Ecosysteemdiensten in het GLB 2020?
In opdracht van PBL onderzocht Alterra de vraag hoe ecosysteemdiensten via het spoor van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) gewaardeerd en verzilverd kunnen worden. Het onderzoek leverde zodoende een bijdrage aan de visievorming voor het GLB na 2020. Naast literatuuronderzoek wilde Alterra de vraag ook onderzoeken in twee pilotgebieden om te zien wat de praktische consequenties kunnen zijn van het werken met ecosysteemdiensten. Alterra heeft Bureau ZET gevraagd om in de gebieden Veenkoloniën en Salland gebiedsbijeenkomsten te organiseren, waarin onderzoekers en organisaties uit de streek met elkaar in gesprek gingen. Daarnaast heeft Bureau ZET de reflexieve monitoring van het onderzoek verzorgd. Klik op Natuurlijk kapitaal als bron voor verdere vergroening van het GLB – Alterrarapport 2641 voor het eindrapport. Alterra schreef er een artikel over in Landwerk: Vergroening GLB en Ecosysteemdiensten – Landwerk 2015-4. (Alterra 2014-2015)
Agrobiodiversiteit, landbouw en provincies
In opdracht van het IPO hebben we verkend welke maatregelen in de landbouw kunnen worden genomen om beter gebruik te maken van agrobiodiversiteit en wat provincies doen om agrobiodiversiteit te stimuleren. Hieruit volgde een strategische analyse van de wijze waarop provincies agrobiodiversiteit als middel kunnen benutten om doelen van diverse beleidsvelden te realiseren. Klik Agrobiodiversiteit en provincies voor het rapport. (2011)
Milieu en duurzame ontwikkeling
Uitvoeringsmodel Omgevingsvisie provincie Overijssel
In Overijssel wordt gewerkt aan een nieuwe Omgevingsvisie, zodat het beleid voor de Overijsselse leefomgeving goed aansluit op de actuele opgaven. Ruimtelijke kwaliteit, sociale kwaliteit, duurzaamheid en gezondheid zijn de rode draden voor het Omgevingsbeleid. De provincie vroeg Bureau ZET om een uitvoeringsmodel te ontwikkelen waarin duidelijk wordt gemaakt hoe deze vier rode draden samenhangen met de inhoudelijke hoofdthema’s klimaat & energie, landbouw & natuur, verstedelijking & mobiliteit. Het uitvoeringsmodel helpt professionals in het omgevingsbeleid om samen te onderzoeken hoe initiatieven en plannen met zoveel mogelijk kwaliteit en impact gerealiseerd kunnen worden. Voor de visualisatie van het model werkten wij samen met Ocelot Ontwerp. (2022)
Inspiratie-instrument Duurzaam Ontwikkelen Overijssel
Met het programma Duurzaam Ontwikkelen wil de provincie Overijssel gemeenten, waterschappen en maatschappelijke organisaties stimuleren om ruimtelijke ontwikkelingen meer duurzaam te maken. De provincie heeft opdracht gegeven aan N0.0RDPEIL en Bureau ZET om een inspiratie-instrument te maken met goede voorbeelden en praktische methoden. Na twee sessies met de doelgroep om de behoefte scherp te krijgen, is een online magazine samengesteld met 30 mooie, praktische voorbeelden van duurzaam ontwikkelen. Gerangschikt onder de thema’s Leefomgeving; Water en klimaat; Energie; Mobiliteit en infrastructuur; Grondstoffen, voedsel en biodiversiteit. Klik op Duurzaam Ontwikkelen Overijssel. (2014-2015)
Bewonerscommunicatie PER-verontreiniging Utrechtse Heuvelrug
Bij twee stomerijen in de gemeente Utrechtse Heuvelrug zijn in de jaren zeventig en tachtig bodemverontreinigingen ontstaan met PER (trichlooretheen). De stomerijen nemen deel aan een landelijk saneringstraject waarmee in Nederland dit soort verontreinigingen bij stomerijen onderzocht en schoongemaakt worden: het Bosatex-traject. Uit onderzoek tijdens dit saneringstraject kwam naar voren dat in enkele woningen mogelijk concentraties PER aanwezig waren in lucht en water die de gezondheidsnormen overschreden. Uit voorzorg kregen enkele tientallen huishoudens in Doorn en Driebergen het advies hun drinkwater te koken en werd enkele bewoners geadviseerd tijdelijk een onderkomen elders te betrekken. Deze situatie leidde tot veel vragen en onrust onder bewoners. Bureau ZET ondersteunde de gemeente Utrechtse Heuvelrug in de bewonerscommunicatie. Wij verzorgden de gespreksleiding tijdens twee bewonersavonden. Ook voerden wij de redactie over de digitale informatievoorziening aan bewoners (‘meest gestelde vragen’) op basis van gegevens van gemeente, provincie, GGD, Vitens en Stichting Bosatex. (Gemeente Utrechtse Heuvelrug, 2014)
Duurzaamheidsmatrix Overijssel
Op basis van de Omgevingsvisie (2009) heeft de provincie het ‘Overijssels Ontwikkelingsmodel’ ingevoerd. Dit model is bedoeld als een hulpmiddel om bij ruimtelijke projecten op een integrale manier te checken of aan alle relevante duurzame ambities voldoende aandacht is geschonken. Omdat duurzame ontwikkeling een breed begrip is met vele interpretaties, is het vaak lastig om duurzaamheid op een systematische manier mee te nemen. De wens is er vaak wel, maar een praktische aanpak is niet voorhanden. De provincie Overijssel heeft aan Bureau ZET gevraagd om het model zo vorm te geven dat het in de dagelijkse praktijk toegepast kan worden. Op basis van gesprekken met gemeenten en waterschap heeft Bureau ZET de Duurzaamheidsmatrix ontwikkeld. Klik op deze pagina voor de matrix. (Provincie Overijssel, 2014)
Milieujaarverslag gemeente Utrechtse Heuvelrug
Ieder jaar stellen het College en de Raad van de gemeente Utrechtse Heuvelrug het milieujaarverslag en het milieujaarprogramma op hoofdlijnen vast. Hierin staan evaluatie van de resultaten op hoofdlijnen van het afgelopen jaar en de doelen en gewenste resultaten voor het komende jaar en de daarvoor beschikbare middelen. Op verzoek van de gemeente coördineert Bureau ZET de werkzaamheden voor het Milieujaarprogramma en –verslag, verzorgen wij de eindredactie en de voorstellen voor College en Raad. (Gemeente Utrechtse Heuvelrug, 2013-2014)
Ambitiedocument programma DuurzaamDoor Flevoland 2013-2016
De opvolger van de programma’s Leren voor Duurzame Ontwikkeling en Natuur en Milieu-Educatie is het kennisprogramma ‘DuurzaamDoor: sociale innovatie voor een groene economie’. Naast een landelijk deel zijn er provinciale programma’s, waarin de thema’s energie, voeding, natuur, water en grondstoffen in concrete projecten worden uitgewerkt. De provincie Flevoland heeft Bureau ZET gevraagd om in samenwerking met de gemeenten, het waterschap, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen het programma vorm en inhoud te geven. In het voorjaar van 2014 zullen het ambitiedocument en het projectportfolio in een bestuurlijke setting worden vastgesteld.(2013-2014)
Succesvolle duurzame netwerken in en buiten Overijssel
In opdracht van de provincie Overijssel sprak Bureau ZET met 12 netwerken, projecten, organisaties en (burger)initiatieven op het gebied van duurzame ontwikkeling binnen en buiten Overijssel. De provincie wilde een goede beschrijving van deze netwerken om als voorbeeld te kunnen dienen voor andere initiatieven. De 12 beschrijvingen zijn opgenomen in een publicatie. Klik voor de publicatie Succesvolle duurzame netwerken in en buiten Overijssel.
Bureau ZET heeft op basis van de gesprekken een notitie opgesteld met een beschrijving van succesfactoren voor duurzame initiatieven, de rol die overheden (kunnen) spelen in het succes van deze initiatieven en de opstelling die van belang is voor het optimaal benutten van de energie uit de samenleving door overheden. Klik voor de Notitie Overheden en Duurzame Netwerken.(2013)
Duurzame ontwikkeling Nieuwegein
Het team Milieu van de gemeente Nieuwegein is sinds begin 2011 bezig met een herijking van zijn ambities en rol binnen de gemeente. Het team wil een ontwikkelingstraject in gang zetten ‘van sectoraal milieubeleid naar integraal samen werken aan duurzame ontwikkeling’. Bureau ZET begeleidt en faciliteert dit ontwikkelingstraject met een programma van zeven teamsessies waarin proces en inhoud, individuele competenties en eisen aan de organisatie aan bod komen. (2012)
Naar een netwerk Duurzaam Overijssel
De provincie Overijssel wil samen met partners in de Overijsselse samenleving werken aan het vasthouden en ontwikkelen van de kracht van Overijssel. Het (toekomstige) programma voor Duurzaamheidseducatie Overijssel 2012 – 2015 moet helpen om de ambities van de provincie en haar partners op het gebied van duurzame ontwikkeling te realiseren en richting geven aan communicatie- en educatieactiviteiten die bijdragen aan bewustwording, participatie en gedragsverandering op thema’s als klimaat en energie, water, gezonde en veilige leefomgeving, natuur en groen, afval. De provincie Overijssel heeft Bureau ZET gevraagd in beeld te brengen welke partijen de (potentiële) kwaliteiten en competenties hebben om een rol te kunnen vervullen in een netwerk Duurzaam Overijssel en hoe dit netwerk vorm kan krijgen. (2012)
Klik voor het rapport Naar een Netwerk Duurzaam Overijssel.
Klik voor het bijlagenrapport Duurzaam Overijssel – Factsheets 41 potentiële partners.
Groen en sociaal
In opdracht van MOVISIE interviewt Bureau ZET sleutelpersonen (bestuurders, financiers) die werken op het raakvlak van Groen en Sociaal. De interviews geven een beeld van de ambities, zorgen en actiepunten van koplopers, maar vooral ook van redenen om te blijven inzetten op de verbinding tussen het groene en het sociale domein. De resultaten uit de gesprekken krijgen hun weerslag in opinieteksten die bijdragen aan een toekomstgerichte agenda voor partners in de groene en sociale sector. (2012)
Effectief sturen op Duurzame Ontwikkeling
In opdracht van de provincie Overijssel hebben we een conceptueel kader ontwikkeld waarin we aanbevelingen gaven op vier aandachtsgebieden: inhoud, proces, organisatie en competenties. Daarnaast hebben we een handreiking gemaakt voor medewerkers van de provincie: Bouwstenen voor het werken aan duurzame ontwikkeling. (2011)
Gebiedsgericht werken
Ondersteuning Lokale Ontwikkelingsstrategie LEADER Flevoland
Bureau ZET werkt in opdracht van de provincie Flevoland aan een nieuwe Lokale Ontwikkelingsstrategie (LOS) voor het LEADER-gebied Flevoland in de POP3-periode. Wij ondersteunen de gebiedspartijen bij het bepalen van een gezamenlijke focus en visie en bij het ontwikkelen van een professionele uitvoeringsstructuur. Bijvoorbeeld door te zorgen dat de strategiebepaling door de streek gebaseerd is op goede informatie over de ontwikkelingen en kansen in het gebied (SWOT). Het inhoudelijk en financieel eigenaarschap leggen wij uitdrukkelijk bij de partijen in de streek en hun achterban zodat zij de ontwikkelde LOS straks als hun eigendom zien. (Provincie Flevoland, 2022-2023)
Lerende evaluatie gebiedsgerichte aanpak (GGA ‘oude en nieuwe stijl’)
De provincie Noord-Brabant vroeg ons, mede namens de Brabantse Manifestpartners en Groen Ontwikkelfonds Brabant, om een lerende evaluatie van de gebiedsgerichte aanpak uit te voeren. Tijdens de evaluatie brachten we bij uitvoerders en initiatiefnemers in beeld welke lessen geleerd kunnen worden uit de jarenlange uitvoeringspraktijk rond de groene en blauwe gebiedsopgaven (natuur en water). We organiseerden acht sessies met in totaal 57 deelnemers uit de uitvoeringspraktijk om successen, knelpunten en oplossingsrichtingen te inventariseren. De bevindingen kunnen gebruikt worden bij het verder uitwerken van de Gebiedsgerichte Aanpak nieuwe stijl (uitvoeringsstrategie). De praktijklessen zijn vanzelfsprekend ook te benutten in de huidige groenblauwe gebiedsgerichte werkwijze. (Provincie Noord-Brabant, 2021)
Projectplan regionale gebiedsvisie FoodValley
De regio FoodValley werkt aan een regionale gebiedsvisie om de ambities voor ontwikkeling van de regio en de daarmee samenhangende ruimtelijke claims te kunnen wegen en ordenen. De regio sluit in dit proces zo veel mogelijk aan op het traject van de provincie Gelderland om te komen tot een Omgevingsvisie. In het najaar van 2012 kreeg het project regionale gebiedsvisie door de koppeling met het provinciale proces en door de grote belangstelling van partijen in de regio nieuwe vaart. Het projectteam wilde het ontstane momentum benutten om extra betrokkenheid van de regiogemeenten te verkrijgen. Daarnaast had het projectteam behoefte om het verdere verloop van het project tot aan zomer 2013 uit te lijnen. Met het oog hierop is Bureau ZET gevraagd een nieuw projectplan op te stellen. Het nieuwe projectplan heeft meerdere functies. Het is een wervend communicatiemiddel om enthousiasme voor het project te verkrijgen en om commitment aan de regionale gebiedsvisie te vragen. Daarnaast is het een praktisch bruikbaar instrument om de projectvoortgang te bewaken. Ook geeft het plan inzage in de manier waarop afstemming met het provinciale traject voor de Omgevingsvisie bereikt wordt. (2012)
Biodiversiteit Hoeksche Waard vóór en dóór burgers
De Hoeksche Waard was de eerste regio in Europa waarvoor een Biodiversiteitsactieplan is opgesteld. Dit project heeft daardoor veel aandacht gekregen. Extra bijzonder is dat dit eerste biodiversiteitactieplan is opgesteld in een interactief proces met burgers en belangengroeperingen uit de Hoeksche Waard. De ontwikkelde methodiek is beschreven en heeft o.a. navolging gekregen in biodiversiteitprojecten in de regio rond Leiden. Klik hier voor een samenvatting van het project. (2005)
Beleid
Programma Robuuste Natuurversterking
De gemeente Ede is een actieve en ambitieuze gemeente op het gebied van biodiversiteit, natuur en landschap. De gemeente Ede constateert dat het niet volstaat om alleen in de aangewezen natuurgebieden aan natuurherstel te werken. Ook buiten de begrenzing van natuurgebieden, in woonwijken, stadskernen en landelijk gebied, wil Ede aan systeemherstel werken en tenminste een basiskwaliteit natuur realiseren. Doel is dat overal in de gemeente goede, natuurlijke condities bestaan, waardoor algemene plant- en diersoorten die van oudsher bij die plekken horen er weer kunnen floreren. Hiervoor wil de gemeente een programma Robuuste natuurversterking vaststellen. Bureau ZET ontwikkelt hiervoor een methodiek en een programmastructuur. In werksessie met interne en externe stakeholders formuleren we de gezamenlijk de doelen, projecten en activiteiten voor het programma Robuuste natuurversterking. Gemeente Ede (2022-2023)
Duurzaamheidsplan Noordoostpolder
Het concept Duurzaamheidsplan 2012-2015 van de gemeente Noordoostpolder is aangehouden in de raadscommissie Woonomgeving, omdat de fracties inhoudelijk veel commentaar hadden en zich onvoldoende herkenden in het plan. De gemeente heeft vervolgens Bureau ZET gevraagd om gesprekken te voeren met alle politieke fracties, een voorstel te doen voor aanpassing van het plan en de begeleiding van het schrijven van de nieuwe versie. (2012)
comBIO
comBIO was een omvangrijk driejarig interdepartementaal programma dat zich richtte op (bevordering van) effectieve communicatie over biodiversiteit door het rijk. De belangrijkste producten waren een advies over beleid, strategie, organisatie en programmering van de rijkscommunicatie en de voorbereidingen voor de Coalitie Biodiversiteit 2010. (2008-2011)
Lerend evalueren voor GMP3 en 4
Evalueren, kennisoverdracht en professionalisering gingen in deze opdracht samen. Samen met medewerkers van de provincie Gelderland ontwikkelden wij een herhaalbare methodiek om beleid efficiënt en nauwgezet te evalueren en in samenhang daarmee toekomstbestendig te (her)formuleren. Terugkijken en vooruitblikken gaan in de ontwikkelde methode hand in hand. Met het oog op de actuele uitdagingen van de organisatie is veel aandacht besteed aan heldere doelformulering, mogelijkheden voor monitoring van prestaties en effecten en het sluiten van de beleidscyclus. (2010)
Procesbegeleiding en organisatie
Congres ‘Samenwerken aan gezonde natuur’
OBN Natuurkennis en Programma Natuur organiseren samen het congres ‘Samenwerken aan gezonde natuur’. Het congres staat in het teken van de kennis en praktijkervaring voor de uitvoering van het Programma Natuur. In een plenair programma en 26 deelsessies wordt een dag lang uitgewisseld over kennis en ervaringen die er al zijn, of nog opgebouwd moeten worden. Wij werken mee aan de praktische en inhoudelijke organisatie van het congres. (OBN Natuurkennis, 2023)
Het verhaal van Markermeer-IJmeer
In de Stuurgroep Markermeer-IJmeer werken partijen samen aan de realisatie van een gevarieerd en robuust ecologisch systeem dat, met behoud van water- en natuurkwaliteit, nieuwe stedelijke ontwikkelingen op kan vangen. De Stuurgroepleden hebben behoefte aan een helder en visueel verhaal dat zij kunnen uitdragen: waar staan we op dit moment met het ecologisch systeem in Markermeer-IJmeer, welke majeure ontwikkelingen zijn er nu en in de toekomst, waar willen we heen (opgaven), en wat vragen we van anderen? Ook moeten de onderlinge afspraken over de verbinding tussen ecologische en andere ruimtelijke opgaven verduidelijkt worden. Bureau ZET ondersteunt de partijen bij het opstellen van een aansprekend verhaal over het Markermeer-IJmeer en een vernieuwd afsprakenkader. Voor de visualisatie van het model werkten wij samen met Ocelot Ontwerp. (Provincie Flevoland, 2023)
Provinciale actieplannen groene vrijwilligers
Er is grote belangstelling voor werken in en voor de natuur in de vrije tijd. In elke provincie besteden natuurorganisaties veel tijd en aandacht aan het werven, begeleiden, opleiden en faciliteren (ARBO, veiligheid, verzekeringen) van groene vrijwilligers. Bureau ZET begeleidt provincies en organisaties om op provinciaal niveau nog beter samen te werken en afspraken vast te leggen in provinciale actieplannen. Zie deze link voor voorbeelden van actieplannen. (Ministerie LNV (2020-2021)
Uitvoering Actieplan Groene Vrijwilligers
In opdracht van het ministerie van LNV (via het programma DuurzaamDoor/RvO) en in samenwerking met LandschappenNL voert Bureau ZET verschillende werkzaamheden uit om de ondersteuning van groene vrijwilligers in provincies te stimuleren: mede-opstellen van een landelijk Actieplan Groene Vrijwilligers, faciliteren van de totstandkoming van provinciale uitwerkingen daarvan, organiseren van bijeenkomsten voor provincies en voor groene vrijwilligersorganisaties. Voor resultaten, zie: Publicaties groene vrijwilligers (2018, 2019)
Gespreksleiding ‘Bodem Brabant Vitaal’
Op verzoek van de provincie Noord-Brabant voert Bureau ZET de gespreksleiding van de workshop ‘Bodem Brabant Vitaal’. De workshop gaat over de methodiek van het samenstellen van kaarten die de toestand van de Brabantse bodem weergeven. De deelnemers zijn afkomstig van wetenschappelijke instituten en landbouw- en natuurorganisaties. (2018)
Provinciale gesprekken groene vrijwilligers
Bureau ZET heeft opdracht gekregen van het ministerie van LNV (via het programma DuurzaamDoor/RvO) om in zes provincies gesprekken te organiseren met medewerkers van provincies en groene organisaties over de ondersteuning van groene vrijwilligers: tellers, herstellers en vertellers. In de gesprekken zijn voorbeelden geïnventariseerd van succesvolle samenwerking en van innovatieve projecten. Daarnaast kwam aan de orde welke kansen en knelpunten er zijn voor een toekomstbestendige ondersteuning van groene vrijwilligers. De resultaten worden benut door het programma ‘De Kracht van de Groene Vrijwilliger’, een gezamenlijk initiatief van LandschappenNL, SoortenNL, IVN, SBB, Natuurmonumenten, het ministerie van LNV en de provincies (IPO). (2017-2018)
Input omgevingsvisie Noord-Brabant
De provincie Noord-Brabant werkt aan het opstellen van een provinciale Omgevingsvisie. Het team Omgevingsvisie vroeg aan provinciale collega’s van verschillende disciplines om via pitches inbreng te leveren over aan de eigen discipline gerelateerde dilemma’s, kansen, oplossingsrichtingen en keuzemogelijkheden. Bureau ZET ondersteunde medewerkers van het team Natuur en Landschap om via een serie interviews en een werksessie snel te komen tot de kern van het dossier ‘natuur en landschap’. En om deze kern vervolgens te vertalen in een tweetal pitches. (2017)
Voorzitten Landschapssymposium
Brabants Landschap, Natuurmonumenten en de provincie Noord-Brabant organiseerden samen het symposium ‘Koester het Brabantse landschap’. Het landschap in Brabant wordt geroemd om de variatie en afwisseling. Maar er is ook zorg onder Brabanders over de ontwikkelingen die het landschap ingrijpend zullen veranderen. Wat betekenen de ontwikkelingen op het gebied van klimaat, energie en landbouw voor het landschap? Wat kunnen gemeenten doen om negatieve impact op het landschap te voorkomen en te sturen op nieuwe landschappen met behoud van kwaliteit? Hoe breng je de zorg voor het landschap goed in de praktijk? Welke inspirerende voorbeelden van (burger)projecten zijn er in Brabant te vinden? Het symposium werd bezocht door ruim 250 bestuurders en (beleids)medewerkers van overheden, natuurorganisaties, maatschappelijke organisaties en agrarische natuurverenigingen. Bureau ZET werkte mee aan de voorbereiding en verzorgde het dagvoorzitterschap. (2017)
Versterken samenwerking partners Natuur en Samenleving
De provincie Noord-Brabant richt zich met het programma Natuur en Samenleving op het delen van verantwoordelijkheid voor investeringen in natuur en landschap. Bureau ZET is gevraagd voor de organisatie van themabijeenkomsten waarin gezamenlijke ambities worden verkend en handvatten voor realisatie gedeeld. De eerste bijeenkomst ging over het inzetten van grondbezit van overheden voor beleidsdoelen: duurzame gronduitgifte. De tweede bijeenkomst, in samenwerking met IVN had als thema vergroening van schoolpleinen met als concreet ankerpunt de subsidieregeling van de provincie, de waterschappen en het Prins Bernhard Cultuurfonds. De derde bijeenkomst is een vervolg op de bijeenkomst over duurzame gronduitgifte. (Provincie Noord-Brabant, 2017-2018)
Verkenning gemeenschappelijke voorzieningen arbeidsmarkt sector Bos en Natuur
De Meerjarenvisie Arbeidsmarktbeleid Bos en Natuur geeft prioriteit aan werken aan duurzaam en flexibel inzetbare, vitale medewerkers. Het bevorderen van gezondheidsbewustzijn, verminderen van stress, werken volgens ARBO-voorschriften, scholing en doorstroming binnen of buiten de sector zijn daarvoor belangrijk. Voor kleine organisaties is het lastig is om hieraan te werken, omdat zij bijvoorbeeld niet over een eigen HR-medewerker beschikken en de mogelijkheden voor job rotation in de eigen organisatie beperkt zijn. De Vereniging van Bos- en Natuurterrein Eigenaren (VBNE) verzocht Bureau ZET om een verkenning uit te voeren naar mogelijke gemeenschappelijke voorzieningen zoals een gezamenlijk programma voor opleidingen, een regionale aanpak van HR-management bij kleinere organisaties en een gezamenlijke ‘interne arbeidsmarkt’. De verkenning resulteert in een uitgewerkt beeld van de gemeenschappelijke voorziening (doel, beoogd resultaat, concrete taken en prestaties, organisatie en uitvoering, mogelijke kosten en risico’s) en inzicht in het draagvlak voor de voorziening bij de sociale partners in de sector Bos en Natuur. (VBNE, 2016)
Gemeente-impuls voor nieuwe stedelijke natuur in Brabant
De provincie Noord-Brabant wil samen met gemeenten stimuleren dat burgers, maatschappelijke organisaties en bedrijven (meer) medeverantwoordelijkheid nemen voor natuur en landschap. De provincie faciliteert daarom gemeenten om o.a. samen met maatschappelijke initiatiefnemers meer en beter groen te realiseren. Daarnaast biedt groen ook kansen voor gemeenten om andere maatschappelijke opgaven te helpen realiseren. De provincie heeft Bureau ZET gevraagd om inhoudelijke, uitnodigende bijeenkomsten te organiseren voor gemeenten. De deelnemers delen kennis en ervaringen om groene doelen te realiseren. Eén bijeenkomst was gericht op groene klimaatadaptatie: hoe kunnen gemeenten maatregelen tegen wateroverlast en hittestress combineren met meer en beter groen. De tweede bijeenkomst was een bestuurlijk diner over samenwerken aan meer natuur en water in en rond steden en dorpen. (provincie Noord-Brabant, 2016)
Procesbegeleiding doorontwikkeling informatievoorziening PAS
De Programmatische Aanpak Stikstof gaat over natuurherstel, over stikstof en over ruimte voor economische ontwikkeling in 118 gebieden. Bij de uitvoering zijn provincies, drie ministeries en een groot aantal terreinbeheerders betrokken. De voortgang in de PAS is van belang voor burgers, boeren, ondernemers, natuurbeschermers- en beheerders en wetenschappers. Er is behoefte aan een informatiesysteem dat op een gebruiksvriendelijke manier voorziet in de informatiebehoefte van deze groeiende groep gebruikers. In de toekomstige informatievoorziening moet monitoringsinformatie op het gebied van natuur en stikstof gepresenteerd worden op verschillende niveaus (locatieniveau, PAS-gebied en landelijk). Het PAS-bureau verzocht Bureau ZET om ondersteuning te bieden bij het, samen met de potentiële gebruikers, ontwikkelen van een scenario voor ’het informatiesysteem. (2016)
Meerjarenvisie Arbeidsmarkt Bos en Natuur
Een groot aantal organisaties in de sector bos en natuur werkt samen in het sociaal overleg Arbeidsmarktbeleid om te zorgen voor gunstige voorwaarden en arbeidsomstandigheden voor de professionals in de sector. Jaarlijks wordt hiervoor een Activiteitenplan opgesteld met gezamenlijke acties op het gebied van bijvoorbeeld Arbo en veiligheid, scholing, loopbaanontwikkeling en personeelsbeleid. Het secretariaat van het sociaal overleg, de VBNE, heeft Bureau ZET gevraagd om met de sociale partners de doelen en de werkwijze voor de komende vier jaar in een visie vast te leggen. De visie is tot stand gekomen in een proces van onderlinge interactie en uitwisseling met de betrokken partijen: AVIH, CNV Vakmensen, De12Landschappen, FNV, FPG, Landschapsbeheer Nederland, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Colland en VBNE. (2015-2016)
Leertraject Gemeenten en Groene Burgerinitiatieven
Eén van de ambities van de provincie Noord-Brabant is dat er een brede beweging ontstaat van vergroening door burgers. De provincie is niet de aangewezen partij om zelf grootschalig burgerinitiatieven te stimuleren en te faciliteren, maar wil gemeenten hierbij graag ondersteunen. Hiervoor is een subsidieregeling in het leven geroepen en wordt een leertraject ‘Gemeente-impuls Groen Burgerinitiatief’ gestart. Bureau ZET is gevraagd dit leertraject te organiseren. Doel is om samen met gemeenten te leren over (nieuwe) manieren om in samenwerking met burgers groene ambities te realiseren en deze kennis in de praktijk toe te passen. Het kijken in de keuken van andere gemeenten is een belangrijk onderdeel van het leertraject. Deelname staat open voor alle Brabantse gemeenten. (provincie Noord-Brabant, 2014-2015-2016)
Programma Natuur en Maatschappij Noord-Brabant
De provincie Noord-Brabant heeft een ambitieuze visie op natuur: ‘Brabant Uitnodigend Groen’. Onderdeel van de visie is het ontwikkelen van een programma Natuur en Maatschappij dat er op gericht is om natuur meer in de samenleving te verankeren. Bureau ZET en Textuur zijn gevraagd om in deze verkenningsfase het proces te begeleiden om te komen tot een programma met een heldere boodschap, duidelijke doelen, een passende rol voor de provincie en de andere programmapartners, een beeld van de uit te voeren activiteiten en de in te zetten instrumenten. (provincie Noord-Brabant, 2013)
Voorzitterschap Expertmeeting de Groene Hub
In de Groene Hub werken overheden, bedrijven en kennisinstellingen samen aan slimme, schone en duurzame kilometers in de regio Arnhem Nijmegen. Het lnstitute for Science, lnnovation and Society (ISIS) van de Radboud Universiteit heeft een evaluatie uitgevoerd naar de proces- en systeeminnovaties die met en door de Groene Hub zijn gerealiseerd. De resultaten van de evaluatie zijn in een expertmeeting met betrokken medewerkers, bestuurders en een panel van wetenschappers gedeeld, getoetst en verdiept. Doel was om met elkaar te leren over sleutelfactoren van (regionale) innovatieprocessen en zo lessen te formuleren voor het vervolg van de Groene Hub. Bureau ZET begeleidde ISIS bij het opstellen van het programma voor de expertmeeting en zat de bijeenkomst voor. (2012)
Inspiratielunch EL&I, Programma Jeugd
In opdracht van het Programma Jeugd van het ministerie van EL&I verzorgt Bureau ZET een werklunch voor beleidsmedewerkers van team Natuur, Landschap en Platteland. Centraal staat de vraag hoe zij in een veranderende context hun beleidsdoelen kunnen realiseren door te sturen op samenwerking. (2011)
Programmamanagement LvDO
Gedurende zes jaar was Harm Blanken betrokken bij het management van het landelijk programma Leren voor Duurzame Ontwikkeling. Hij schreef mee aan de nota uit 2004 en adviseerde vooral provincies bij het selecteren en opzetten van op de praktijk gerichte projecten waarin Duurzame Ontwikkeling als innovatie werd aangepakt. (2001-2007)
Evaluaties, haalbaarheidsonderzoek en verkenningen
Evaluatie ecologische verbindingszones in Gelderland
Bureau ZET heeft in nauwe samenwerking met Sovon Vogelonderzoek Nederland een evaluatie uitgevoerd van de provinciale ecologische verbindingszones (evz’s) in de provincie Gelderland. Centraal in het onderzoek stond het in beeld brengen en beoordelen van de inrichting van de ecologische verbindingszones en het gebruik door de doelsoorten van de aan de evz’s gekoppelde inrichtingsmodellen. Daarnaast is gekeken naar ontsnippering van de evz’s en naar de ruimtelijke bescherming. Het eindrapport bestaat uit een algemeen deel met bevindingen over de gezamenlijke evz’s en een deel waarin alle evz’s afzonderlijk aan de orde komen. (Provincie Gelderland, 2021-2022).
Evaluatie Financiering Recreatieve Infrastructuur (FRIS) Veluwe
Op verzoek van de VeluweAlliantie heeft Bureau ZET een korte, kwalitatieve evaluatie uitgevoerd van het proces rond de financiering van de recreatieve infrastructuur (FRIS) op de Veluwe. De evaluatie had als doel om, na een terugblik op het gevoerde proces, vooruit te kijken en te leren voor het vervolgproces. Voor de evaluatie is een selectie van documenten bestudeerd, zijn interviews gehouden en is een beknopte evaluatienotitie met onafhankelijke conclusies en aanbevelingen opgesteld (VeluweAlliantie/Natuurmonumenten, 2022).
Evaluatie instrument dassenovereenkomsten
Provincies sluiten vijfjarige dassenovereenkomsten af met agrariërs om door dassen veroorzaakte schade aan landbouwpercelen te compenseren en zodoende acceptatie van de das te vergroten. BIJ12 heeft aan Van Bommel Faunawerk, Bureau ZET en de Zoogdiervereniging opdracht gegeven om de dassenovereenkomsten te evalueren. De meeste provincies hebben onder meer op basis van de evaluatie besloten om de meerjarige overeenkomsten niet voort te zetten. Link naar het eindrapport (BIJ12, 2019-2020)
Evaluatie Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren (VBNE)
In opdracht van het VBNE-bestuur heeft Bureau ZET een onafhankelijke evaluatie van de VBNE uitgevoerd. Bij de oprichting van de VBNE is afgesproken dat de samenwerking na vijf jaar geëvalueerd zou worden. Naast documentenstudie zijn gesprekken gevoerd met bestuur, ALV, de drie pleinen, directeur en medewerkers van het VBNE-kantoor. Ook zijn enkele externe partners/stakeholders geïnterviewd. Aanvullend hierop zijn enquêtes gehouden onder de VBNE-werkgroepen en onder de medewerkers/achterbannen van de zes leden. De evaluatie had vier hoofdonderwerpen: (1) Prestaties, doelbereik, agendavorming en activiteitenprogrammering; (2) Governance en functioneren VBNE; (3) Kosten en baten (incl. bekostiging); (4) Positionering, rollen en inhoudelijke focus VBNE. De VBNE-leden hebben inmiddels besloten de samenwerking te verlengen. (VBNE, 2019)
Evaluatie samenwerking Staatsbosbeheer en gemeente Almere
De gemeente Almere en Staatsbosbeheer werken al decennia samen. In maart 2014 tekenden zij een samenwerkingsovereenkomst om de structurele samenwerking tussen Staatsbosbeheer en de gemeente Almere te borgen. De samenwerking betreft het beheer, de doorontwikkeling en de uitbreiding van het Groenblauw Raamwerk Almere en alle overige groengebieden in Almere die in eigendom of beheer zijn van Staatsbosbeheer. Een belangrijk instrument in de samenwerking is het Fonds Groenblauw Raamwerk Almere, dat financiering biedt voor verbetering van de kwaliteit van voorzieningen, voor een hogere beheerkwaliteit en voor realisering van nieuwe natuur.
Bureau ZET is gevraagd om de balans op te maken, in de vorm van een evaluatie van de samenwerking in het algemeen en het Fonds Groenblauw Raamwerk Almere in het bijzonder. Doen we de goede dingen? Zijn de samenwerking en besluitvorming optimaal vormgegeven? Boeken we de resultaten die we willen? Doel van de evaluatie is te komen tot bruikbare en gedragen aanbevelingen voor verdere versterking van de samenwerking in de toekomst. (2019)
Verkenning en advies Opzet Extra Impuls-onderzoek OBN
Naar aanleiding van de door Bureau ZET uitgevoerde Evaluatie van het Kennisnetwerk OBN (‘Ontwikkeling + Beheer Natuurkwaliteit’) 2014 – 2018 heeft de Commissie Kalden geadviseerd om in de komende jaren een extra impuls te geven aan het netwerk. Onderdeel van de geadviseerde extra impuls is het uitvoeren van een Ecologisch Assessment door betrokken partijen. In opdracht van BIJ12 voerde Bureau ZET een verkenning uit naar strategische opties en uitvoeringsvarianten voor dit zogenaamde Extra Impuls OBN-onderzoek. Het gaat daarbij o.a. om de vragen of het OBN-kennisnetwerk dit onderzoek zelf uit zou kunnen voeren, of dat het extern belegd moet worden en in welke mate in het onderzoek ingezet moet worden op een voorbereiding van het assessment vanuit de beleidsmatige kennisbehoeften van Rijk en provincies. In het advies worden de voor- en nadelen van de strategische opties weergegeven, inclusief een globale raming van de kosten. (2018)
Evaluatie Kennisnetwerk OBN 2014-2018
Het Kennisnetwerk OBN heeft als doel het bevorderen van de ontsluiting, ontwikkeling, uitwisseling, verspreiding en benutting van kennis over beheer, behoud en herstel van bos en natuur en is een samenwerking van partijen uit beheer, beleid en (wetenschappelijk) onderzoek. Op verzoek van BIJ12 voerde Bureau ZET een onafhankelijke evaluatie uit van het functioneren, de output en de outcome van het OBN Kennisnetwerk over de periode 2014 tot 2018. In de evaluatie ging veel aandacht uit naar de governance van het netwerk en het proces van vraagarticulatie. Hoofdconclusie van de evaluatie is dat OBN kennis levert van goed kwaliteit met doorwerking in de praktijk van beleid en beheer. In het evaluatierapport worden aanbevelingen gedaan voor verdere verbetering van werkprocessen en governance en voor het vergroten van zichtbaarheid en doorwerking van de resultaten van het kennisnetwerk. (2017-2018)
Evaluatie Ecologische verbindingszones en ontsnippering Noord-Brabant
In opdracht van de provincie Noord-Brabant evalueerde Bureau ZET het beleid voor ecologische verbindingszones en ontsnipperingsmaatregelen. De focus lag op de sturing, samenwerking met partners, uitvoeringsorganisatie, bereikte prestaties en doelbereik. De bestaande programma’s voor ontsnippering van rijks-, provinciale en gemeentelijke infrastructuur zijn in Brabant (bijna) afgerond. In de afgelopen decennia is veel uitgevoerd en bereikt. De provincie heeft een grote inzet gepleegd en is koploper ontsnippering in Nederland. Beheer/onderhoud en nieuwe ontsnipperingsopgaven vragen nog om aandacht. Voor de ecologische verbindingen geldt dat in de afgelopen periode veel gerealiseerd is, maar dat nieuwe impulsen nodig zijn om tempo in de uitvoering te houden. Voor ontsnippering én ecologische verbindingen blijkt dat een duidelijker koppeling met de doelen van het soortenbeleid en een betere monitoring van het doelbereik voor soorten wenselijk zijn. Klik voor het rapport: Evaluatie EVZs en ontsnippering Brabant_definitief eindrapport (Provincie Noord-Brabant, 2016 – 2017)
Quick scan Crowdfunding en Rijkswaterstaat
Rijkswaterstaat wil in beeld brengen welke kansen crowdfunding biedt voor de organisatie. Speciale aandacht gaat daarbij uit naar de mogelijkheden om crowdfunding in te zetten als een manier om actief samen te werken met partijen in de samenleving.
Er wordt een quick scan uitgevoerd om beter zicht te krijgen op de mogelijke rollen van Rijkswaterstaat in crowdfunding en de kansen en risico’s die daarbij horen.
Op basis hiervan worden de contouren geschetst voor een afwegingskader en suggesties gedaan voor de doorontwikkeling van crowdfunding in de organisatie.
Bureau ZET versterkt het projectteam van Rijkswaterstaat. (2016)
Ex-post monitoring steunregeling Natuurbeheer
De Europese Unie (DG Concurrentie) voert jaarlijks een steekproef uit van door lidstaten ten uitvoer gelegde steunmaatregelen. De steekproef dient ondermeer om te toetsen of aan de toepasselijke staatssteunregels is voldaan. In 2016 is de steunregeling Natuurbeheer opgenomen in de steekproef en is de Nederlandse autoriteiten verzocht informatie aan te leveren over de aan ondernemingen verleende staatssteun in 2013 en 2014. Bureau ZET ondersteunde BIJ12 bij deze ex-post monitoring van de steunregeling Natuurbeheer. (2016)
Evaluatie functieveranderingsbeleid Ermelo
Omdat de agrarische sector en het landelijk gebied volop in ontwikkeling zijn, heeft de gemeente Ermelo in oktober 2012 de Structuurvisie Functieverandering vastgesteld om richting te geven aan functieveranderingsinitiatieven van agrariërs. Tweeëneenhalf jaar later wil de gemeente de werkwijze, het proces en de effecten van het functieveranderingsbeleid evalueren, in interactie met belanghebbenden. Doel van de evaluatie is vooral leren van ervaringen en vooruitkijken. De gemeente Ermelo heeft Gebiedscoöperatie O-gen opdracht gegeven voor de uitvoering van de evaluatie. Bureau ZET is door de Gebiedscoöperatie gevraagd hierin mee te werken. (Gebiedscoöperatie O-gen, 2014-2015)
Evaluatie en toekomstverkenning Agrarisch natuur- en landschapsbeheer Brabant 2000-2012
In opdracht van de provincie Noord-Brabant heeft Bureau ZET in nauwe samenwerking met Sovon een evaluatieonderzoek en toekomstverkenning uitgevoerd. Het onderzoek richtte zich op de instrumenten en subsidieregelingen waarmee de provincie zijn agrarisch natuur- en landschapsbeleid uitvoert. Dit betreft de rijksregelingen SAN/SNL-A, het provinciale Groen Blauw Stimuleringskader (Stika), het onderdeel Kleine Landschapselementen van de provinciale subsidieregeling Natuur en Landschap (de ‘beleidsregel’) en de provinciale Beleidsregel Soortenbeleid. Een deel van de regelingen is uniek binnen de Nederlandse context.
De provincie verdient waardering voor zijn inzet op het agrarisch gebied met vier regelingen voor agrarische natuur en landschap. Het Brabantse landschap zou er zonder deze regelingen anders uit zien. De resultaten voor agrarische natuur laten een wisselend beeld zien. De doelstelling van duurzaam behoud van agrarische biodiversiteit is nog lang niet behaald. Positief is dat de provincie sinds enige tijd de leefgebiedenbenadering gebruikt als sturingsinstrument voor een meer effectieve inzet van agrarisch natuurbeheersubsidies, al zijn er nog verbeteringen nodig in de begrenzing van de leefgebieden door meer rekening te houden met kwel en openheid/beslotenheid van het landschap en door het openstellen van combinaties van beheerpakketten. Ook in de kennisontwikkeling voor het beheer (o.a. het akkerrandenbeheer) zijn belangrijke stappen gezet. Het is nu van belang om de ontwikkelde beheerinnovaties verder op te schalen naar de agrarische beheerpraktijk door hiervoor mogelijkheden te bieden binnen de regelingen. In de afgelopen jaren is tenslotte veel voortgang bereikt in het ontwikkelen van een meer geïntegreerde en efficiënte uitvoeringsorganisatie voor de subsidieverlening, waarin het Coördinatiepunt Landschapsbeheer een centrale rol speelt.
Belangrijke verbeteringen zijn mogelijk in de doelformulering (concreter), een meer samenhangende sturing op de vier regelingen gericht op het bereiken van de doelen, meer aandacht voor de kosteneffectiviteit van in te zetten subsidiemiddelen en meer aandacht voor de inzet van sociale en economische instrumenten. De kennis en inzet van vrijwilligers, en de samenwerking van vrijwilligers met agrariërs, spelen een belangrijke rol bij het behouden van agrarische natuur en landschap in Brabant. De vier regelingen zijn echter zeer complex en de wereld van het agrarisch natuur- en landschapsbeheer is relatief onbekend bij ‘de buitenwacht’. Het ontwikkelen van een overkoepelende, samenhangende visie op het Brabantse beleid voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer en het versterken van de maatschappelijke dialoog over de gewenste biodiversiteit in het agrarisch gebied kunnen helpen om de betrokkenheid van de maatschappij bij agrarische natuur en landschap te versterken. (2013 – 2014)
Klik voor het rapport: Evaluatie agrarisch natuur- en landschapsbeheer Noord-Brabant – eindrapport 8-6-2014 – web
Evaluatie en toekomstverkenning Kennisnetwerk Ontwikkeling + Beheer Natuurkwaliteit (OBN)
Het Kennisnetwerk OBN richt zich op de ontwikkeling en verspreiding van kennis over natuurherstel ten behoeve van Natura 2000, Programmatische Aanpak Stikstof (PAS), leefgebiedenbenadering en ontwikkeling nieuwe natuur. In opdracht van het Bosschap heeft Bureau ZET een evaluatie en toekomstverkenning uitgevoerd. De evaluatie betrof het functioneren van het Kennisnetwerk OBN en de bereikte resultaten in de periode 2006 – 2012. Het kennisnetwerk heeft in de afgelopen jaren een belangrijke bijdrage geleverd aan herstel van landschappen en ecosystemen en de daarin levende flora en fauna. Een belangrijke factor voor dit succes is de praktijkgerichte, nauwe samenwerking tussen wetenschap en beheerpraktijk in het kennisnetwerk. Voor de toekomst is van belang om aansluiting te (be)houden bij beleidsprioriteiten van rijk en provincies en samenwerkingsmogelijkheden met collega-kennisnetwerken te benutten. (2012)
Strategische verkenning ‘Verticale communicatie’
Het programma Strategische Verkenningen van Rijkswaterstaat signaleert nieuwe maatschappelijke en bestuurlijke ontwikkelingen in de omgeving en verkent hoe de eigen organisatie daarop kan reageren. In de verkenning ‘Verticale Vertelbaarheid’ gaat het om de vraag hoe de communicatie over noodzakelijke prioritering in beheer en onderhoud van (water)wegen en kunstwerken tussen centrale en decentrale organisatielagen verloopt. Welke knelpunten en verbeterpunten zijn er? Bureau ZET werkt samen met het RWS-projectteam aan deze verkenning. Resultaat is een advies aan het bestuur RWS dat aanknopingspunten biedt voor betere verbinding tussen de verschillende organisatielagen (en de buitenwereld) op het gebied van beheer en onderhoud. (2012)
Evaluatie Weidevogelverbond
In opdracht van het IPO is in 2010 een evaluatie uitgevoerd van het Weidevogelverbond en het Actieprogramma “Een rijk weidevogellandschap”. Uit de evaluatie komt naar voren naar de doelstellingen grotendeels niet gehaald zijn en de partijen in het Weidevogelverbond er onvoldoende in geslaagd zijn het werken aan wederzijds begrip voor elkaars belangen te combineren met (tijdig) weidevogelresultaat. Klik Evaluatie weidevogelverbond juni 2010 voor het eindrapport. (IPO, 2010)
Externe evaluatie Gelders Klimaatprogramma
Met de externe evaluatie van het Gelderse Klimaatprogramma hebben wij in beeld gebracht hoe externe partners en doelgroepen de inzet van de provincie Gelderland waarderen. Klik hier voor het evaluatierapport. (Provincie Gelderland, 2010)
Halve Maen op volle kracht
Het Biesboschcentrum Dordrecht heeft NovioConsult samen met Kenniscentrum Recreatie laten onderzoeken hoe de rendabiliteit van rondvaartboot de Halve Maen verbeterd zou kunnen worden, ofwel hoe het verlies geminimaliseerd kan worden of zelfs kan worden omgebogen tot een batig saldo. (Biesboschcentrum Dordrecht, 2009)
Kennis- en informatiemanagement
Onderzoek habitattypenkaarten
In opdracht van BIJ12 is een onderzoek uitgevoerd naar optimalisatie van de informatievoorziening habitattypenkaarten van Natura 2000-gebieden. Er is een overzicht gemaakt van de gebruikscontexten waarin de kaarten relevant zijn en de informatiebehoeften die bij de partijen in die gebruikscontexten bestaan. Op basis daarvan is gekeken hoe die informatiebehoeften aansluiten op het huidige informatieaanbod. Vervolgens hebben we gekeken welke verbeteringen er gewenst zijn (inhoudelijk, proces en governance) en hoe een meer optimale informatievoorziening er uit kan zien. Ons eindadvies bevatte een routekaart voor het komen tot een verbeterde informatievoorziening. (BIJ12, 2022-2023)
Ecologisch Assessment van de landschappen van Nederland (Extra Impuls Kennisnetwerk OBN Fase 1)
Natuurbehoud is ‘kennisintensief’: het vraagt om inzicht in het functioneren van ecosystemen en de maatregelen, binnen en buiten natuurgebieden, die ecologisch herstel bevorderen. Maar wat is de stand van de ecologische kennis eigenlijk? In opdracht van BIJ12 is een Ecologisch Assessment van de Nederlandse landschappen uitgevoerd door het Kennisnetwerk OBN. Bureau ZET ontwikkelde de methodiek en begeleidde het assessment. Het kennisnetwerk bracht de aangrijpingspunten voor natuurherstel én de kennislacunes in beeld. Ook zijn, op een vernieuwende wijze, de ecosysteemdiensten van natuur onder de loep genomen. Er is grote behoefte aan deze ecosysteemdiensten, maar in de afgelopen jaren is het concept vaak eenzijdig toegepast door vooral te kijken naar benutting en verzilvering van de diensten. In dit assessment zijn de ecosysteemdiensten bezien vanuit hun potenties voor ecologisch herstel: welke ecosysteemdiensten bieden dan kansen in welke landschapstypen? Maar ook: welke bedreigingen zijn te verwachten wanneer die kansen niet op een verantwoorde manier worden benut? Welke kennis ontbreekt nog voor een duurzame benutting van ecosysteemdiensten in de verschillende landschappen die Nederland rijk is? Zie: https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=27196 (BIJ12, 2020)
Verkenning en actieplan kennissamenwerking bos- en natuureigenaren
De VBNE (Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren) heeft Bureau ZET opdracht verstrekt voor het uitvoeren van een verkenning van de bestaande en gewenste samenwerking van bos- en natuurterreineigenaren en andere partijen in de sector op het vlak van kennis (‘kennisdelen’). De verkenning richt zich op kennissamenwerking vanuit twee perspectieven: de behoeften die vanuit de eigen organisaties komen (‘van onderop’) en behoeften in verband met (nieuwe) eisen vanuit de omgeving (‘van buitenaf’). Het project moet resulteren in een concreet actieplan met daarin diverse activiteiten voor versterking van de kennissamenwerking. Het actieplan wordt in samenwerking en afstemming met de VBNE-leden en andere partijen in de sector opgesteld. (VBNE, 2015)
Kennisontsluiting invasieve exoten Stichting Tinea
Stichting Tinea voert in opdracht van het Team Invasieve Exoten van de n-VWA twee projecten uit gericht op het vergroten van de aandacht voor en kennis van de (invasieve) exoten onder de kleine vlinders. Dit is van belang om tijdig zicht te kunnen krijgen op potentieel schadelijke nieuwe soorten in Nederland. Bureau ZET zorgt voor de procesbegeleiding en coördinatie van de bijdragen van de betrokken experts en draagt bij aan de kennisverspreiding. Eind 2011 zijn teksten, beeldmateriaal, actuele verspreidingskaarten en literatuurbronnen voor de 23 belangrijkste soorten ontsloten op de website www.kleinevlinders.nl . In 2012 en 2013 ligt het accent op kennisverspreiding naar de doelgroepen (presentaties en bijdragen aan de Exotennieuwsbrief). (2011-2013). Klik voor de nieuwsbrieven:
– Kijk op Exoten, nr. 1, juni 2012.
– Kijk op Exoten, nr. 2, september 2012.
– Kijk op Exoten, nr. 3, januari 2013.
– Natura 2013-2 Special Exoten.
– Kijk op exoten, nr. 4, april 2013.
Redactie publicaties Jeugd
In het EL&I Programma Jeugd (2009-2011) stonden de jeugd en actoren die voor en met kinderen & jongeren werken centraal. Doel van het programma was te zorgen voor een extra maatschappelijke impuls rond jeugd en de duurzame, groene EL&I beleidsterreinen. Vraaggericht werken en het stimuleren van samenwerking tussen uiteenlopende organisaties waren de uitgangspunten. Aan het einde van de looptijd wil het programma Jeugd de behaalde resultaten oogsten, kennis en ervaring delen en anderen stimuleren om aan de slag te gaan met jeugd & groen. Hiervoor zijn verschillende handreikingen en een boek met praktijkvoorbeelden rond jeugd en groen gepubliceerd. Bureau ZET dacht mee over de opzet van deze publicaties en heeft de eindredactie gevoerd. (2012)
Download hier de handreiking voor groene organisaties: Geef jongeren de groene ruimte!
Kennisnetwerk Jeugd en Natuur
Met kennisuitwisseling, coalitievorming en ondersteuning zijn in opdracht van het Programma Jeugd van het ministerie van LNV verandertrajecten voor een sterke betrokkenheid van jeugd bij natuur in gang gezet. In samenwerking met MOVISIE. (Ministerie LNV, 2008-2010)
Kennisnetwerk Groen en de Stad
In opdracht van het ministerie van LNV heeft NovioConsult de website www.groenendestad.nl ontwikkeld en gedurende drie jaar de redactie gevoerd door actuele berichten, literatuur, praktijkvoorbeelden en evenementen op de site te plaatsen. Door het beëindigen van het programma ‘Groen en de Stad’ is helaas de site uit de lucht. (Ministerie LNV, 2007-2010)